Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε για το καινούριο ιδρυματικό μάθημα ‘Το Σύμπαν για Αρχάριους’ το οποίο θα προσφέρει το Τμήμα Φυσικής το εαρινό εξάμηνο του 2024-2025, με ιδρυματικό κωδικό ΠΚ1019, και διδάσκοντες τη Βασιλική Παυλίδου και τον Κώστα Τάσση, καθηγητές του Τμήματος Φυσικής.
Ο σκοπός του μαθήματος είναι να διδάξει βασικές αρχές της επιστημονικής μεθόδου, με έμφαση στη διαφορά επιστήμης από ψευδοεπιστήμη, ένα θέμα ιδιαίτερα σημαντικό και επίκαιρο στην τρέχουσα κοινωνικοπολιτική συγκυρία και στη μάχη ενάντια στον ανορθολογισμό. Θα καλύψουμε επίσης θέματα ερευνητικής μεθοδολογίας και ποσοτικής λογικής, χρησιμοποιώντας εφαρμογές σε μία θελκτική θεματολογία όπως είναι η σύγxρονη αστρονομία. Παράλληλα, το μάθημα θα προσφέρει εξοικείωση με φυσικά φαινόμενα που παρατηρούμε καθημερινά και την επιστημονική ερμηνεία τους, με την θέση της Γης μας στο Ηλιακό Σύστημα και στον Γαλαξία μας, και με την αλληλεπίδραση της βιόσφαιρας της Γης (καθώς και εξωπλανητών) με το ευρύτερο διάστημα.
Το μάθημα θα γίνεται υβριδικά, με χρήση ασύγχρονης διδασκαλίας στην πλατφόρμα Mathesis των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, σε συνδυασμό με αλληλεπίδραση με φυσική παρουσία για ένα δίωρο την εβδομάδα (το οποίο και θα μπορεί να παρακολουθηθεί και εξ αποστάσεως, καθώς οι συναντήσεις θα γίνονται σε αίθουσα εξοπλισμένη για τηλεδιασκέψεις —με σκοπό να διευκολύνουμε τους φοιτητές από το Ρέθυμνο να το παρακολουθήσουν). Ο υβριδικός αυτός τρόπος διδασκαλίας (inverted classroom) εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια (πολύ πριν την πανδημία) με επιτυχία σε υποχρεωτικά μαθήματα του Τμήματος Φυσικής (π.χ. Διαφορικές Εξισώσεις Ι, Κβαντομηχανική ΙΙ, Κλασική Μηχανική).
Το μάθημα είναι ειδικά σχεδιασμένο για φοιτητές εκτός του τμήματος Φυσικής, και το μαθηματικό του επίπεδο είναι τέτοιο ώστε να μπορεί να παρακολουθηθεί με άνεση από φοιτητές των ανθρωπιστικών και παιδαγωγικών επιστημών. Ο φόρτος εργασίας που έχουμε σχεδιάσει για το μάθημα ανέρχεται στα 4 ECTS.
Θα ήταν μεγάλη η χαρά μας να υποδεχθούμε φοιτητές από τα Τμήματά σας στο μάθημα, και θα χαιρόμασταν ιδιαίτερα εάν το εντάσσατε στα μαθήματα των Τμήμάτων σας των οποίων τα ECTS μπορούν οι φοιτητές να προσμετρήσουν προς την λήψη του πτυχίου τους. Εάν χρειάζεστε οποιαδήποτε άλλη πληροφορία για το μάθημα, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
Βάσω Παυλίδου
Κώστας Τάσσης
Περιεχόμενα του Μαθήματος:
1. Ο Ουρανός (η θέση μας στη Γη, μέτρηση της ακτίνας της Γης, απόδειξη της περιστροφής της Γης, φαινομενικές κινήσεις των ουράνιων σωμάτων στη διάρκεια της ημέρας) (1 εβδομάδα).
2. Ήλιος και Φεγγάρι (Η θέση του Ήλιου στον ουρανό κατά τη διάρκεια του χρόνου, ο Σεληνιακός μήνας, εποχές, εκλείψεις) (1 εβδομάδα).
3. Τα γρανάζια του Ηλιακού συστήματος (νόμοι του Κέπλερ, νόμοι του Νεύτωνα, νόμος της Παγκόσμιας Έλξης, πλανητικές τροχιές) (2 εβδομάδες).
4. Ήλιος, το φιλικό Αστέρι της γειτονιάς μας (ζυγίζουμε τον Ήλιο, πυρηνικός αντιδραστήρας Ήλιος, ηλιακή δραστηριότητα και ηλιακός καιρός) (1 εβδομάδα).
5. Οι πλανήτες ( μέγεθος του Ηλιακού συστήματος, ποικιλομορφία των πλανητών, εξερεύνηση του Ηλιακού συστήματος ) (1 εβδομάδα).
6. Το παράδοξο του Φέρμι (Άστρα στο Γαλαξία μας, αποστάσεις ανάμεσα στα άστρα, χρόνος που θα απαιτούνταν για αποικισμό του Γαλαξία) (1 εβδομάδα)
7. Αστρογένεση (αστρικά μαιευτήρια στο Γαλαξία, συστατικά και συνταγή για τη γέννηση των άστρων) (1 εβδομάδα)
8. Εξωπλανήτες (ανίχνευση πλανητών γύρω από άλλα άστρα, ποικιλομορφία εξωπλανητών, πλανητογένεση). (1 εβδομάδα).
9. Ζωή στο Γαλαξία (Θεωρίες αβιογένεσης στη Γη, αναζήτηση ζωής σε άλλους κόσμους). (1 εβδομάδα)
10. Απειλές για τη ζωή (αστρικός θάνατος, αστρικές εκρήξεις, αστάθειες πλανητικών συστημάτων) (1 εβδομάδα)
11. Νοημοσύνη στο Γαλαξία (Εξίσωση Drake, χρονικές κλίμακες εξέλιξης της νοημοσύνης στη Γη, απειλές για τον πολιτισμό μας) (1 εβδομάδα)
12. Ανασκόπηση μαθήματος (1 εβδομάδα)
